1. Barmhartigheid is de deugd die er ons toe aanzet om mensen in nood te helpen.

2. Er zijn twee soorten werken van barmhartigheid: lichamelijke en geestelijke.

3. Lichamelijke werken van barmhartigheid zijn goede werken waardoor we onze naasten in hun lichamelijke noden bijstaan uit liefde tot God.

4. De voornaamste lichamelijke werken van barmhartigheid zijn: de armen ondersteunen, de zieken bezoeken, de vreemdelingen herbergen en de doden begraven.

5. Deze prent stelt ons de lichamelijke werken van barmhartigheid voor.

6. Het eerste lichamelijk werk van barmhartigheid is het helpen van de armen.

7. Bovenaan deze prent zien we de profeet Elia die het meel en de olie van de weduwe van Sarefat vermenigvuldigt. Dit gebeurde zo: toen hongersnood het rijk van Israel verwoestte, trok Elia op Gods bevel naar Sarefat in Sidon.“Toen hij bij de stadspoort kwam, was daar een weduwe hout aan het sprokkelen. Hij riep naar haar: ‘Wees zo goed om voor mij in deze kruik een beetje water te halen; ik zou graag wat drinken.’ Toen zij het ging halen riep hij haar na: ‘Wees zo goed om ook een stuk brood mee te brengen.’ Zij antwoordde: ‘Zowaar de HEER uw God leeft, ik heb geen brood meer; alleen nog maar een handvol meel in de pot en nog een beetje olie in de kruik. Ik sprokkel nu wat hout en ga dadelijk naar huis om voor mij en mijn zoon voor het laatst eten klaar te maken; daarna wacht ons de dood.’ Elia antwoordde: ‘Vrees niet, ga naar huis en doe wat u van plan bent, maar maak van het meel en de olie eerst een broodje voor mij en breng mij dat; voor uzelf en uw zoon kunt u daarna zorgen. Want, zo spreekt de HEER, de God van Israël, de pot met meel raakt niet leeg en de kruik met olie raakt niet op totdat de HEER het weer laat regenen.’”

8. Deze geschiedenis toont aan dat God zelfs met aardse goederen weldoeners beloont die zich over noodlijdende mensen ontfermen.

9. De ronde kader bovenaan links stelt een genereuze vrouw voor die een aalmoes geeft aan een arme.

10. Het tweede lichamelijk werk van barmhartigheid is de zieken bezoeken.

11. Dit werk wordt links op de prent uitgebeeld door de barmhartige Samaritaan.“Jezus sprak: ‘Op reis van Jeruzalem naar Jericho viel iemand in handen van rovers. Ze schudden hem uit, mishandelden hem en lieten hem halfdood achter. Toevallig kwam er een priester langs die weg; hij zag hem, maar liep in een boog om hem heen. Ook een Leviet die voorbijkwam en hem zag, liep in een boog om hem heen. Toen kwam er een Samaritaan langs die op reis was; hij zag hem en was ten diepste met hem begaan. Hij ging naar hem toe, goot olie en wijn op zijn wonden en verbond ze. Toen zette hij hem op zijn eigen rijdier en bracht hem naar een herberg, waar hij hem verder verzorgde. De volgende ochtend haalde hij twee denariën tevoorschijn en gaf ze aan de waard. ‘Zorg voor hem,’ zei hij, ‘en als u nog meer kosten moet maken, zal ik ze u op mijn terugreis vergoeden.'”

12. In het ronde kadertje onderaan links zien we een Zuster van Liefde die een zieke verzorgt.

13. Het derde lichamelijk werk van barmhartigheid is het onderdak geven aan vreemdelingen.

14. Dit werk wordt op de prent voorgesteld door Abraham die onderdak geeft aan de engelen die Sodoma en Gomorrha zouden vernielen.

15. Op de ronde kader onderaan rechts zien we een kloosterling die een pelgrim herbergt.

16. Het vierde lichamelijke werk van barmhartigheid is het begraven van de doden.

17. Rechts op de prent stellen we dit voor door de heilige Tobias die zijn overleden medegevangene begraaft.

18. In het ronde kadertje bovenaan rechts zien we een priester die het graf van een overledene met wijwater besprenkelt.

19. Hoe zoet zullen deze woorden de rechtvaardigen in de oren klinken, wanneer ze bij God verantwoording afleggen voor hun leven: “Komt, gezegenden van mijn Vader!” Dat gelukkige lot zal hun deel zijn als ze tijdens hun leven eerder God dan de wereld dienden. Hun vreugde zal onbeschrijfelijk zijn!

1. Zedelijke deugden worden zo genoemd omdat ze de zeden, het zedelijk gedrag van de mensen regelen.

2. Alle zedelijke deugden kunnen in essentie herleid worden tot vier, die we de hoofddeugden of kardinale deugden noemen, met name:

1. voorzichtigheid,
2. rechtvaardigheid,
3. sterkte en
4. matigheid.

3. Deze vier zedelijke deugden waren reeds bekend aan heidense filosofen en werden door hen onderwezen, maar slechts als natuurlijke deugden. Het christendom versterkte ze door haar genade in ons tot bovennatuurlijke deugden die gericht waren op een hoger doel.

4. Voorzichtigheid is een deugd die ons doet inzien wat we in elk geval moeten doen en laten.

5. Rechtvaardigheid is een deugd waarmee we God en de naaste geven wat hen toekomt. Deze deugd regelt ook onze gedachten en gevoelens tegenover anderen. Ze maakt ons nederig en leert ons onzelf relativeren, zoals het een zondaar betaamt. Jezus zegt in het evangelie:“als jullie gerechtigheid niet méér betekent dan die van de schriftgeleerden en farizeeën, zul je het koninkrijk der hemelen zeker niet binnengaan.”

6. Sterkte is de deugd die ons de moed geeft om de door God opgelegde plichten te vervullen.

7. Matigheid is de deugd waarmee we de lichamelijke lusten kunnen onderdrukken, met name de gulzigheid en kicks.

8. De deugd van de voorzichtigheid wordt op deze prent bovenaan links voorgesteld door het vonnis van Salomo. Twee vrouwen die in hetzelfde huis woonden, hadden elk een pasgeboren kind. Eén van de kindjes stierf echter tijdens een nacht. De moeder van het gestorven kindje verwisselde haar overleden baby met de levende en nam deze als haar eigen kind aan. De andere moeder bemerkte echter het bedrog en ging klagen bij Salomo. We zien deze wijze vorst op zijn troon met voor hem de twee moeders. De levende baby ligt aan de voeten van de koning. Een soldaat, gewapend met een zwaard, houdt de baby vast.Salomo zei: ‘Hak het levende kind in tweeën: geef de ene helft aan de ene vrouw en de andere helft aan de andere vrouw.’ Maar de vrouw van wie het kind nog leefde, en van wie het hart ineenkromp om haar kind zei: ‘Met uw toestemming, mijn heer, geef het levende kindje maar aan haar en maak het niet dood.’ Maar de andere zei: ‘Als ik het niet krijg, dan jij evenmin; hak het door.’ Toen nam de koning het woord en zei: ‘Geef het levende kind aan de eerste vrouw en maak het niet dood: zij is de moeder.’

9. Rechts op de prent onderwijst Jezus de farizeeën over de rechtvaardigheid. Zij wilden hem in de val lokken en vroegen of het geoorloofd was om aan de keizer belastingen te betalen.Jezus liet hen een muntstuk tonen en vroeg hen: ‘Laat Mij eens een denarie zien. Wiens afbeelding staat erop, wiens opschrift?’ ‘Die van de keizer’, antwoordden ze. Daarop zei Hij tegen hen: ‘Geef dan aan de keizer wat van de keizer is, en aan God wat van God is.’

10. Onderaan links zien we in de persoon van Judith een voorbeeld van wonderbare sterkte. Deze heilige vrouw zag hoe haar geboortestad bedreigd werd door Holofernes, de bevelhebber van Assyrië. Ze besloot om haar vaderland te redden op gevaar van haar eigen leven. Daarom trok ze haar mooiste kleren aan en ging naar het kamp van Holofernes en deed ze alsof ze op de vlucht was voor de naderende verwoesting van Bethulië. Holofernes was zo door haar schoonheid vertederd dat hij een groot feestmaal voor haar liet organiseren. Daar dronk hij erg veel. Na het feestmaal bleef Judith alleen met hem wachtte tot hij in slaap lag. Toen nam ze een zwaard en hakte zijn hoofd eraf.

11. Rechts op de prent geeft David een ontroerend voorbeeld van matigheid. Deze koning voerde oorlog tegen de Filistijnen die Bethlehem bezetten. Hij had grote dorst en riep uit: “Kan er iemand mij water brengen van de bron nabij de stadspoort?” Meteen liepen drie moedige mannen dwars door de vijandige linies om water te gaan halen en aan David aan te bieden.Maar David wilde er niet van drinken; hij goot het uit voor de Heer en riep: “Dat mijn God mij ervoor behoede zoiets te doen! Zou ik het bloed en het leven van deze mensen drinken? Hun leven hebben zij op het spel gezet om mij dit water te brengen.” Daarom wilde hij er niet van drinken.

1. Jaloers ofnijdigzijn betekent dat we ons droevig voelen om de voorspoed van iemand anders. We zien zijn geluk als ons eigen ongeluk.

2. Jaloersheid of nijd is een grote zonde, omdat:

1. Zij strijdig is met de naastenliefde;
2. Zij de jaloerse persoon gelijk maakt aan de duivel.

Satan heeft immers zelf de jaloezie op aarde geïntroduceerd. Hij zelf wil ons uit jaloezie benadelen.

3. Jaloezie is een aanhoudende kwelling. Zij verscheurt het hart van de mensen die deze gevoelens koesteren.

4. Uit jaloezie komen vele onrechtvaardigheden voort zoals haat, roddelen, lasterlijke taal en zelfs moord!

5. Tegenover de zonde van de jaloezie staat de deugd van de broederlijke liefde. Deze doet ons deelnemen in de pijn en vreugde van de medemens, alsof hun gevoelens de onze waren.

6. Om te strijden tegen jaloerse gevoelens, moeten we:

1. Ons herinneren dat we allemaal broeders van Christus zijn;
2. Bidden voor de mensen waarop we jaloers zijn en goed tegenover hen zijn;
3. In alles de nederigheid nastreven.

7. Wraakzucht werd vroeger ookgramschapoftoorngenoemd en staat voor het verlangen om wraak te nemen.

8. Wraakzucht is geen zonde wanneer zij tot doel heeft om het kwaad te voorkomen en wanneer ze met mate wordt uitgeoefend.

9. De eerste aanzet tot wraakzucht is ook geen zonde, op voorwaarde dat dit spontaan gebeurt en dat men zich ertegen verzet van zodra men het gevoelen ervaart.

10. De vaakst voorkomende oorzaken van wraakzucht zijn de hoogmoed en de koppigheid.

11. Wraakzucht leidt tot godslastering, verwensingen, gevechten en moorden.

12. Tegenover de zonde van de wraakzucht staat de deugd van de zachtmoedigheid, die ons toelaat om alle tegenslagen geduldig te verdragen.

13. Om te strijden tegen wraakzuchtige gevoelens, moeten we:

1. Dikwijls overwegen hoe zachtmoedig en geduldig Christus was tijdens zijn leven en in zijn lijden en op het kruis;
2. Ons altijd inhouden en niets zeggen wanneer we door één of andere gebeurtenis sterk getroffen worden.

14. Er bestaat een gewettigde en zelfs heilige wraakzucht, namelijk de wraakzuchtige gevoelens die Jezus koesterde tegenover de koopmannen in de tempel en en ook de wraakzucht van ouders tegenover hun weerspannige kinderen.

15. Luiheid, vroeger ooktraagheidgenoemd, is een vrijwillige lauwheid, een afkeer van de deugd zodat men zijn christelijke deugden verzuimt.

16. Er zijn twee soorten luiheid:

1. De geestelijke luiheid, die ons onze christelijke plichten doet veronachtzamen;
2. De tijdelijke luiheid, die ons onze wereldlijke plichten doet verzuimen.

17. Luiheid maakt ons slap en stelt ons bloot aan alle mogelijk onheil, omdat ze ons aan onze belangrijkste plichten doet verzaken. Luiheid is de moeder van alle ondeugden; zij baart leegheid en tijdverlies, die onwetendheid en onbekwaamheid veroorzaken. Luiheid maakt een leven nutteloos.

18. Het tegenovergestelde van luiheid is de deugd van de ijverigheid. Die houdt in dat we al onze plichten moedig en stipt uitvoeren.

19. Dit zijn onze wapens tegen de luiheid:

1. We moeten steeds in gedachte houden dat God alle mensen voorschrijft om te werken;
2. We moeten onszelf een geregelde levenswijze opleggen en ons daaraan houden;
3. We moeten op tijd opstaan ‘s morgens;
4. We mogen geen tijd verkwisten.

20. Bovenaan op deze prent zien we Jozef die door zijn broers verkocht wordt. Zij wierpen hem uit jaloezie in een put om hem te laten sterven. Wat later haalden ze hem er echter uit, om hem te verkopen aan Ismaëlietische handelaars, die hem naar Egypte brachten.

21. In het midden van de prent zien we Esau die terugkeert van de jacht. Hij wilde het wild door zijn vader Isaac laten zegenen. Toen hij echter hoorde dat zijn broer Jacob de zegen al ontvangen had, zinde hij op wraak en wilde hij Jacob vermoorden.

22. Onderaan op de prent zien we een luierik die ligt te slapen op zijn akker. Zijn land is dan ook bedekt met stenen, distels en ander onkruid.

23. Christus roept ons op om te arbeiden in het Rijk Gods. Als we voor Christus hebben gewerkt, krijgen we daarvoor een eeuwigdurend loon in de hemel.