1. Het tiende gebod verbiedt ons om jaloers te zijn op de bezittingen van iemand anders.

2. Het gebod verbiedt ons ook om overdreven gehecht te raken aan aardse bezittingen en om buitenmatig bezig te zijn met eigendomsverwerving. Hierover zegt Christus :“Hij vertelde hun een gelijkenis: ‘Er was eens een rijke, wiens land veel had opgebracht. Hij dacht bij zichzelf: “Wat moet ik doen? Ik heb geen ruimte om mijn oogst op te slaan.” “Dit ga ik doen,” dacht hij, “ik breek mijn schuren af en ga grotere bouwen; dan kan ik daar al het graan en mijn andere goederen in opslaan, en tegen mezelf zeggen: Je hebt daar nu heel wat liggen, jongen, je kunt jaren vooruit. Rust nu maar eens uit, eet, drink en neem het ervan.” Maar God zei tegen hem: “Jij dwaas, nog deze nacht wordt je leven opgeëist, en voor wie zijn dan al die voorraden die je hebt aangelegd?” Zo vergaat het iemand die rijke schatten verzamelt voor zichzelf en niet voor God.’ Hij zei tegen zijn leerlingen: ‘Daarom zeg Ik jullie: maak je niet bezorgd over wat je zult eten om in leven te blijven, of over de kleding voor je lichaam. Want het leven is meer dan het eten, en het lichaam meer dan de kleding. Kijk eens naar de kraaien: ze zaaien niet en ze oogsten niet, ze hebben geen voorraadkamer of schuur; God geeft ze te eten. En hoe groot is niet het verschil tussen jullie en deze vogels! Wie van jullie kan met al zijn zorgen zijn leven ook maar een el verlengen? Als jullie tot zoiets kleins niet in staat zijn, waarom maak je je dan bezorgd over de rest? Kijk eens hoe de bloemen groeien: ze werken niet en spinnen niet; toch, zeg Ik jullie, was zelfs Salomo met al zijn pracht en praal niet zo mooi gekleed als een van deze bloemen. Als God dit veldgewas, dat er vandaag staat en morgen in de oven wordt gegooid, zo kleedt, hoeveel te meer zal Hij dan jullie kleden, jullie met je klein geloof. Houd toch eens op te zoeken naar wat je zult eten en wat je zult drinken. Maak je niet langer ongerust. Want naar zulke dingen zijn alle volken van de wereld op zoek, maar jullie Vader weet dat je dat nodig hebt. Nee, zoek zijn koninkrijk, dan krijg je die dingen erbij.”

3. We mogen natuurlijk wel een redelijke zorg voor onze aardse goederen en wereldse zaken aan de dag leggen, maar we mogen hierin niet overdrijven. Onze eerste bekommernis moet immers ons zielenheil zijn.

4. Bovenaan op deze prent zien we Heliodorus, de bevelhebber van het leger van de koning van Syrië, Seleukus. Deze vorst was jaloers op de schatten in de tempels van Jeruzalem en gaf daarom Heliodorus de opdracht om Jeruzalem te veroveren. Toen hij in de tempel aankwam om het bevel van zijn meester uit te voeren, werd hij vertrappeld door paard met een vreselijke ruiter. Tegelijkertijd kwamen er twee jongemannen in dure uitrusting naast hem staan die hem genadeloos martelden. Heliodorus verloor het bewustzijn en werd in zwijm op een draagberrie de tempel uitgedragen.

5. Onderaan links zien we koning Achab die Nabot wilde dwingen om zijn wijngaard naast het paleis af te staan. In ruil bood de koning hem een andere wijngaard aan of een financiële vergoeding. De wet van Mozes verbood Nabot echter om het goed van zijn voorvaderen te verkopen. Hij antwoordde de koning daarom:“De HEER verhoede dat ik het erfdeel van mijn vaderen aan u afsta!”

6. Onderaan rechts is de H. Eligius die absoluut geen hebzucht kende. Toen koning Clotarius II hem ooit vroeg om een met edelstenen opgesmukte gouden troon te maken, gaf Eligius er twee. Hij had immers vastgesteld dat de koning hem veel teveel materiaal gegeven had voor de enkele troon die hij moest maken.

7. Hebzucht verleidt helaas vele mensen! Deze afschuwelijke drift ontneemt hen alle vreugde in dit leven en bewerkt hun ongeluk in dit leven en het hiernamaals.

1. We lasteren iemand wanneer we kwaad spreken over iemand, dus iets vertellen over iemand wat niet waar is.

2. Achterklap betekent dat we gaan vertellen over iemands gebreken zonder dat daar reden toe is, of wanneer we iemands kwaliteiten minimaliseren.

3. Achterklap is een zonde. We vertellen weliswaar striktgenomen geen leugen, maar de liefde verbiedt ons om de goede naam en faam van zijn naaste te besmeuren.

4. We mogen wel iemands gebreken aan iemand bekend maken die bij machte is om een naderend onheil te verhinderen. Daardoor kunnen we immers een groter kwaad beletten.

5. Achterklap kan ook doodzonde zijn. De heilige Paulus zegt immers: “Zij die achterklap plegen kunnen het Rijk Gods niet binnengaan.”

6. Laster en achterklap zijn doodzonden als het heel gewichtige zaken betreft of als we iemands goede naam ernstig krenken.

7. Het is nochtans geen achterklap om slechte dingen over iemand verkondigen die toch algemeen bekend zijn, tenminste als we op deze wijze geen extra kwaad veroorzaken.

8. Er bestaan verzwarende omstandigheden voor deze zonde. Deze zijn bijvoorbeeld wanneer we kwaad spreken over onze leidinggevenden, geestelijken of grote groepen van personen, of wanneer we kwaad spreken in de bijzijn van vele mensen.

9. Het is niet toegelaten om plezier te hebben in het beluisteren van laster of achterklap. Zo nemen we immers deel aan dezelfde zonde.

10. Als we iemand achterklap horen vertellen, moeten we deze persoon zo snel mogelijk doen ophouden, of minstens duidelijk maken dat we niet opgezet zijn met zijn uiteenzetting.

11. Het is normaal gezien verboden om de slechte dingen die we over iemand te weten komen, verder te vertellen. De bijbel zegt immers dat God niet houdt van mensen die tweedracht zaaien onder naasten.

12. Als we door laster of achterklap aan iemand kwaad berokkend hebben, moeten we dat kwaad zo goed als mogelijk herstellen.

13. Als we iemand lasterden, moeten we openlijk toegeven dat we niet de waarheid spraken. Iemand die achterklap vertelde, moet het aangerichte kwaad herstellen. Dit doet hij door de aangehaalde gebreken in hun juiste context te plaatsen en door de goede eigenschappen van de persoon te benadrukken.

14. Een lichtvaardig oordeel vellen is een slechte inschatting maken van iemand zonder dat daar een goede reden voor is.

15. Het lichtvaardig oordeel is een zonde. Het druist in tegen de rechtvaardigheid en de liefde om iemand zonder goede reden te veroordelen.

16. Op deze prent zien we de jonge Jozef die in de gevangenis geworpen werd voor een misdaad waarvan de vrouw van Potifar hem valselijk beschuldigd had. Die vrouw was verliefd geworden op Jozef en wilde met hem naar bed gaan. Jozef wilde echter niet zondigen tegen Gods wet, weigerde en vluchtte weg. De slechte vrouw hield echter zijn jas achter en beschuldigde hem er bij haar echtgenoot van dat hij haar had willen verleiden in plaats van omgekeerd. Potifar geloofde zijn vrouw en liet Jozef in de gevangenis werpen.

17. Onderaan links zien we de hogepriester Aaron en zijn zuster Maria. Ze knielen voor de ark van het verbond; daarboven zien we God zelf. Aaron en Maria hadden gemord tegen hun broer Mozes. God liet hen voor de ark verschijnen, berispte hen voor hun gemor en strafte Maria met zeven dagen melaatsheid.

18. Onderaan rechts zien we de heilige Paulus die na een storm op het eiland Malta gestrand was. De inwoners behandelden hem en zijn vrienden goed. Omdat het koud en regenachtig was, maakten ze een groot vuur. Toen Paulus wat hout op het vuur gooide, sprong er plots een slang uit het hout die zich rond zijn arm slingerde. De inwoners die dit zagen gebeuren, zeiden onder mekaar:“Die man is vast een moordenaar; hij is uit zee gered maar Dikè [De godin van de gerechtigheid] wil hem niet in leven laten.”Maar al snel moesten ze hun oordeel herzien, want Paulus greep de slang en gooide haar in het vuur. De slang had hem geen enkel kwaad berokkend.

19. Laten we steeds het goede voorbeeld van onze heiligen navolgen. Zij spraken nooit kwaad van iemand. Als ze er toch toe verplicht werden, vertelden ze het kwaad enkel aan de mensen die er belang bij hadden, en om groter onheil te vermijden.

1. Dit gebod houdt in dat

1. we geen valse getuigenis mogen afleggen,
2. niet mogen liegen,
3. geen kwaad mogen spreken en
4. niemand mogen lasteren.

2. Een valse getuigenis is wanneer we bij ondervraging door een rechter de waarheid verzwijgen of iets bevestigen waarvan we weten dat het fout is.

3. Een vals getuigenis afleggen is altijd doodzonde. De persoon die een valse getuigenis aflegt pleegt meineed; hij breekt dus de eed om de waarheid te vertellen. Bovendien begaat hij een grote onrechtvaardigheid door een onschuldig mens te doen veroordelen.

4. De persoon die een valse getuigenis aflegde, moet het nadeel herstellen dat hij veroorzaakte.

5. We begaan deze zonde ook wanneer we valse getuigen aanbrengen, vervalste stukken voorleggen, of op welke wijze dan ook wetens en willens ertoe bijdragen dat een onschuldige veroordeeld wordt.

6. Op deze prent zien we bovenaan Christus die door de joden voor Pilatus gebracht wordt. Eén van de aanwezigen richt de vinger naar Jezus en beticht Hem ervan dat Hij zou gezegd hebben dat ze geen belastingen meer moeten betalen aan de keizer. Dat was een valse getuigenis, want Jezus had gezegd dat men aan de keizer moest geven wat de keizer toekwam.

7. In Marcus lezen we over een andere valse getuigenis tegen Christus:“De hogepriesters en heel het Sanhedrin zochten getuigenissen tegen Jezus om Hem ter dood te kunnen brengen, maar ze vonden niets. Want velen legden wel een valse verklaring tegen Hem af, maar hun getuigenissen waren niet afdoende. Ook stonden er enkelen tegen Hem op met de valse verklaring: ‘We hebben Hem horen zeggen: “Ik zal deze door mensenhanden gemaakte tempel afbreken en in drie dagen een andere opbouwen, die niet door mensenhanden gemaakt is.” ’ Maar zelfs dit getuigenis was niet afdoende. De hogepriester trad naar voren en stelde Jezus de vraag: ‘U antwoordt niets? Wat brengen ze wel niet tegen U in!’ Maar Hij bleef zwijgen en antwoordde niets. Weer stelde de hogepriester Hem een vraag en zei tegen Hem: ‘Bent u de Messias, de Zoon van de Gezegende?’ Jezus zei: ‘Ja, dat ben Ik, en u zult de Mensenzoon zien, gezeten aan de rechterhand van de Macht en komend op de wolken van de hemel.’”

8. Onderaan links zien we hoe Izebel, de vrouw van Achab, koning van Israel, door honden wordt verscheurd. Deze goddeloze vrouw had Nabot uit de weg willen ruimen omdat die weigerde om de erfenis van zijn vader aan haar af te staan. Ze liet omgekochte valse getuigen aandraven die hem ervan beschuldigden God en de koning gelasterd te hebben. Nabot werd ter dood veroordeeld en gestenigd. Maar deze misdaad van Izebel bleef niet onbestraft. De opvolger van Achab, Jehu, gooide haar van bovenop het paleis naar beneden, waar haar lichaam opgevreten werd door honden.

9. De joden legden ook een valse getuigenis af tegen de heilige Stefanus. In de Handelingen der Apostelen lezen we:“Het woord van God bleef zich verbreiden; het aantal leerlingen in Jeruzalem werd nog veel groter, en ook een grote groep priesters aanvaardde het geloof. Door God rijk begunstigd met kracht, deed Stefanus grote wonderen en tekenen onder het volk. Maar enkele leden van de Synagoge van de Vrijgelatenen, afkomstig uit Cyrene, Alexandrië, Cilicië en Asia, begonnen met Stefanus te disputeren. Ze waren echter niet opgewassen tegen de geest en de wijsheid waarmee hij sprak. Daarna instrueerden zij enkele mannen om te verklaren: ‘Wij hebben hem lastertaal horen spreken tegen Mozes en God.’ Zij maakten stemming onder het volk en de oudsten en schriftgeleerden. Toen pakten zij hem op en sleepten hem voor het Sanhedrin. Daar schoven zij valse getuigen naar voren om te verklaren: ‘Die man preekt onophoudelijk tegen deze heilige plaats en de wet. Zo hebben wij hem horen zeggen dat die Jezus de Nazoreeër deze tempel zal afbreken en de zeden en gewoonten zal veranderen die Mozes ons heeft overgeleverd.”

10. Onderaan rechts zien we Daniël op twaalfjarige leeftijd. Voor hem staat Suzanna met rondom haar ouders en vrienden. De twee ouderen die we achter Suzanna zien, hadden een valse getuigenis tegen haar afgelegd. Ze hadden gezegd dat ze haar op heterdaad hadden betrapt tijdens het stellen van oneerbare feiten. Ze werd ter dood veroordeeld en op het moment dat ze zou gestenigd worden, riep de jonge Daniël uit dat ze onschuldig was. Hij liet de grijsaards bekennen dat ze gelogen hadden, waarop zij ter dood veroordeeld werden.

11. Tijdens haar beproeving zocht Suzanna haar toevlucht bij God, die steeds haar onschuld beschermde. De gedachte aan God en haar vast vertrouwen in zijn hulp gaven haar moed in de moeilijke momenten wanneer zij als onschuldig lam ten prooi viel aan twee gewetenloze wolven.

1. Het zevende gebod verbiedt om de naaste materiële schade toe te brengen, en dit in de ruimste zin van het woord. We denken met name aan stelen, maar ook oneerlijke handelspraktijken en arbeidsgeschillen vallen hieronder.

2. Schuldig aan deze zonde zijn onder meer: dieven, werknemers die hun arbeidsovereenkomst schenden, oneerlijke handelaars en advocaten, corrupte ambtenaren en rechters, woekeraars en al wie zich op oneerlijke wijze zaken toeëigent.

3. Ook kinderen die hun ouders bestelen, zondigen tegen het zevende gebod. Zolang hun ouders nog leven, horen deze goederen hen immers niet toe.

4. Stelen is altijd een zonde, maar de ernst van de zonde hangt wel af van de waarde van het gestolen goed.

5. Afhankelijk van de omstandigheden, kan een kleine diefstal toch een doodzonde worden. Dit is bijvoorbeeld wanneer de kleine diefstal een grote schade veroorzaakt, of wanneer men vele kleine diefstallen pleegt om een grote som te bekomen.

6. We zondigen ook tegen het zevende gebod wanneer we andermans goed achterhouden, met name in de volgende situaties.

1. als we een gevonden voorwerp behouden en niet proberen te zoeken naar de eigenaar;
2. als we in een erfeniskwestie heimelijk zaken wegnemen;
3. als we een geleend goed niet teruggeven;
4. als we onze werknemers of personeel niet volledig of te laat uitbetalen.

7. Het benadelen van de naaste is ook een zonde tegen het zevende gebod, met name:

1. wanneer men andermans bezittingen beschadigt;
2. wanneer men door sabotage of andere middelen de naaste verhindert om op een eerlijke manier zaken te doen.

8. Ook medeplichtigheid aan een diefstal, verduistering of benadeling zijn zonden tegen het zevende gebod.

9. Dit is de raad die Johannes de Doper gaf aan een groep mensen die voor hem hun zonden kwam belijden:“De bijl ligt al aan de wortel van de bomen; iedere boom die geen goede vrucht voortbrengt, wordt omgehakt en in het vuur gegooid.’ De mensen vroegen hem: ‘Wat moeten wij dan doen?’ Hij gaf hun ten antwoord: ‘Wie twee stel kleren heeft, moet delen met iemand die niets heeft, en wie te eten heeft, moet hetzelfde doen.’ Ook tollenaars kwamen zich laten dopen en zeiden: ‘Meester, wat moeten wij doen?’ Tegen hen zei hij: ‘Vorder niet meer dan u is voorgeschreven.’ Ook soldaten stelden hem de vraag: ‘En wij, wat moeten wij doen?’ Tegen hen zei hij: ‘Pers niemand geld af, ook niet onder valse voorwendsels, maar wees tevreden met uw soldij.’

11. Bovenaan op deze prent zien we Achab, de koning van Israel, die tijdens een gevecht door een pijl getroffen wordt. De koning wilde beslag leggen op de wijnstok van de Israëliet Naboth, maar deze weigerde om de erfenis van zijn voorouders af te staan. Achab overlegde met zijn nog slechtere vrouw Jesabel en samen brachten ze Naboth om het leven en eigenden zich de wijnstok toe. De profeet Elias kwam en bracht volgende boodschap van God:“op de plaats waar de honden Naboths bloed oplikken, zullen zij ook uw bloed oplikken.”Een beetje later toen Achab met de koning van Syrië in oorlog lag, verkleedde hij zich om de om uit de handen van de vijand te blijven. Toch werd hij getroffen door een verdwaalde pijl die hem het leven kostte. Zoals de profeet voorspeld had, kwamen de honden het bloed oplikken dat uit zijn wonde vloeide.

11bis. Onderaan links zien we Tobias die blind en arm geworden was, nadat hij ontelbare werken van barmhartigheid had gedaan. Zijn vrouw moest hard werken om hem en zijn zoon te voeden. Toen ze eens een lam had ontvangen, hoorde Tobias het geblaat en zei:“‘Waar komt het bokje vandaan? Is het niet gestolen? Breng het terug naar de eigenaars, want het is niet geoorloofd iets te eten dat gestolen is.’”

12. Onderaan rechts is de Israëliet Achan te zien, die na de bestorming van Jericho, ondanks Gods verbod, aan het plunderen geslagen was. Hij had zich een aantal schapen, tweehonderd zilverlingen, een gouden liniaal en een scharlaken mantel toegeëigend. De diefstal werd zwaar bestraft: op bevel van Jozua werd Achan samen met al zijn bezitingen door het volk gestenigd en verbrand.

13. Tot slot vermelden we nog een anekdote uit het leven van de heilige Eligius. Hij was de voornaamste goudsmid uit zijn tijd. Koning Clotarius vroeg hem om een gouden zetel te maken en zond hem hiertoe een grote hoeveelheid goud. Eligius merkte dat er genoeg goud was om twee zetels te maken, en hij zond beide naar de koning. Clotarius was verrast en prees het vakmanschap van de goudsmid, maar nog meer zijn eerlijkheid.

1. Dit gebod gebiedt ons:

1. om onze vijanden te vergeven;
2. om ons met hen te verzoenen;
3. goed te zijn voor hen indien mogelijk;
4. de behoeftigen bij te staan.

2. Onze eerste plicht tegenover onze vijanden is om hen te vergeven.

3. Deze plicht is zo dwingend, dat Jezus zelf in het evangelie zegt dat er geen vergeving is voor mensen die weigeren te vergeven:“Denk niet dat Ik gekomen ben om de Wet of de Profeten op te heffen. Ik ben niet gekomen om ze op te heffen, maar om ze te vervullen. Want Ik verzeker jullie; eer hemel en aarde vergaan, zal er niet één punt of komma van de wet afgaan voor het allemaal gebeurd zal zijn. Wie één van die geringste geboden ontkracht* en dat de mensen leert, zal de geringste genoemd worden in het koninkrijk der hemelen. Maar wie ze onderhoudt en leert, zal groot genoemd worden in het koninkrijk der hemelen. Want Ik zeg jullie: als jullie gerechtigheid niet méér betekent dan die van de schriftgeleerden en farizeeën, zul je het koninkrijk der hemelen zeker niet binnengaan. Jullie hebben gehoord dat tot de ouden gezegd is: U zult niet doden. Wie doodt, zal uitgeleverd worden aan het gerecht. Maar Ik zeg jullie: ieder die zijn broeder een kwaad hart toedraagt, zal uitgeleverd worden aan het gerecht. Wie “leeghoofd” zegt tegen zijn broeder, zal uitgeleverd worden aan het Sanhedrin. En wie “domkop” zegt, zal uitgeleverd worden aan het hellevuur. Dus als je je offergave naar het altaar brengt, en je herinnert je daar dat je broeder iets tegen je heeft, laat dan je offergave daar voor het altaar achter, en ga je eerst verzoenen met je broeder, en kom dan terug om je offergave te brengen. Wees je tegenpartij welgezind zolang het nog kan en zolang je met hem onderweg bent, opdat je tegenpartij jou niet uitlevert aan de rechter, en de rechter aan de gerechtsdienaar, die je in de gevangenis zet. Ik verzeker je, je zult daar niet uitkomen voor je de laatste cent hebt betaald.”

4. Hier is nog een zeer duidelijk citaat uit het evangelie, waaruit zeer duidelijk blijkt dat we beledigingen altijd moeten vergeven:“Toen kwam Petrus bij Hem en zei: ‘Heer, hoe vaak moet ik mijn broeder vergeven als hij mij iets misdoet? Tot zeven keer toe?’ Jezus zei hem: ‘Niet tot zeven keer toe, zeg Ik je, maar tot zeventig maal zeven keer toe. In dit opzicht gaat het met het koninkrijk der hemelen als met een koning die met zijn dienaren afrekening wilde houden. Toen hij begonnen was met afrekenen, werd er iemand bij hem gebracht die een schuld had van tienduizend talenten*. Omdat hij niet kon betalen, gaf de heer het bevel om hem met vrouw en kinderen en alles wat hij had te verkopen, zodat hij zou kunnen betalen. Daarop viel de dienaar voor hem neer en vroeg: “Heb geduld met mij, en ik zal u alles betalen.” De heer kreeg met die dienaar te doen en liet hem vrij, en hij schold hem het geleende geld kwijt. Toen die dienaar buiten kwam, trof hij een van zijn mededienaren, die hem honderd denariën* schuldig was; hij greep hem bij de keel en zei: “Betaal wat je me schuldig bent.” Daarop viel zijn mededienaar voor hem neer en smeekte hem: “Heb geduld met mij, en ik zal je betalen.” Dat wilde hij niet, integendeel, hij liet hem zelfs gevangenzetten tot hij het verschuldigde bedrag betaald zou hebben. Toen zijn mededienaren zagen wat er gebeurd was, waren zij buitengewoon ontstemd en gingen alles wat er gebeurd was aan hun heer vertellen. Toen riep zijn heer hem bij zich en zei: “Jij slechte dienaar, ik heb je heel die schuld kwijtgescholden, toen je mij daarom smeekte. Had juist jij geen medelijden moeten hebben met je mededienaar, zoals ik medelijden heb gehad met jou?” En zijn heer werd zo kwaad, dat hij hem overleverde aan de beulen, totdat hij heel zijn schuld zou hebben terugbetaald. Zo zal ook mijn hemelse Vader met jullie doen, als niet ieder van jullie zijn broeder van ganser harte vergeeft.’”

5. Onze derde plicht is om onze vijanden bij te staan, indien we dat kunnen.

6. Onderaan rechts zien we de heilige martelaar Cyprianus die aan zijn nabestaanden de opdracht geeft om de beul die hem moet onthoofden een geldsom te geven.

7. Bovenaan zien we de heilige Stefanus, diaken en eerste martelaar. Hij geeft ons een treffend voorbeeld van hoe we vergiffenis moeten schenken voor het kwaad dat ons wordt aangedaan. Geknield en de ogen ten hemel gericht, bidt hij tot God voor de Joden die hem zouden stenigen:“Heer, reken hun deze zonde niet aan.”Onmiddellijk opent de hemel zich; God strekt zijn hand naar hem uit en kijkt hem liefdevol aan. Een engel biedt hem de martelaarspalm aan; een andere engel toont hem de martelaarskroon die ze voor hem aan het klaarmaken zijn.